Evim depreme dayanıklı mı?

Yaşadığınız evin depreme dayanıklı olup olmadığı sorusu zihninizi kurcalıyorsa öncelikle sizi bu kuşkuya sürükleyenin ne olduğuna, binanızın tehlike sinyalleri verip vermediğine bakmanız lazım...

Evim depreme ne ölçüde dayanıklı?

• Binanızın ya da evinizin kolonları az ya da kesilmişse
• Betonu ve sıvası soyulmuş kolonlar mevcutsa
• Kolonlardan demirler görünüyorsa
• Duvarlar çok inceyse
• Duvar ve kolanlarda derin yarıklar, çatlaklar varsa
• Evin ya da binanın yapısında bir deformasyon, yamukluk mevcutsa
• Bina 30 yaşından büyükse
• Bataklık ya da dere yatağı üzerine inşa edildiyse derhal uzman bir ekibin evinizi incelemesi için başvurmalısınız.

Önemli: Binanızın yaşlı olması kesinlikle risk altında olduğu anlamına gelmiyor ama 1999 depreminden sonra yeni deprem yönetmeliğine göre yapılan evlerin daha sağlam olduğu ve yaşlı evlerin zamanla, depremlerle yıprandığı biliniyor.

Binamın risk altında olup olmadığını sorgulayabilir miyim?

Yaşadığınız yerin risk taşıyıp taşımadığını belediye kanallarından sorgulayabilirsiniz. Bir kayda rastlamazsanız eviniz ya risk taşımıyordur ya da daha önce hiç test edilmemiş olabilir.

Evimin altından fay hattı geçiyor mu?

Evinizin altından fay hattı geçip geçmemesi de risk oranını artıracak bir etmen. Yaşadığınız yerin altından fay hattı geçip geçmediğini e-devlet üzerinden AFAD sitesine yönlendirilerek sorgulayabilirsiniz. Tüm bunların sonunda evinizin tehlike altında olduğunuzu düşünürseniz binaya deprem dayanıklılık testi yaptırmanız gerekiyor demektir.

Bina deprem testi nedir?

Binanızın zemin ve genel yapı dokusunun detaylı olarak bir laboratuvar kapsamında incelenmesinin ardından hasar raporu oluşturulur ve aksiyon planı hazırlanır.

Bu testi kimler yapabilir?

Öncelikle yaşadığınız yerin bağlı olduğu belediyelere, kaymakamlıklara ya da Çevre Şehircilik Bakanlığı’na başvuru yapabilirsiniz. Evinize gelen teknik uzmanlar genel bir inceleme yapıp evinizin hasarlı olup olmadığına karar veriyorlar. Hasar tespit edilirse eviniz tahliye ediliyor, belediye sizlere kalacak yer temin ediyor. Ya da hasarlı tanımı koyamasalar da risk oluşturabilecek en ufak detaya rastlanırsa Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayını almış özel kurumlara başvurmanız için yönlendiriyorlar. Deprem dayanıklılık raporunu yalnızca konut tapusunda ev sahibi olarak görünen kişiler yaptırabiliyor.

 2023 yılı deprem raporu ücreti ne kadar?

Deprem dayanıklılık testinin ücretleri bölge bazında değişiklik gösterse de İstanbul Belediyesi gibi pek çok belediye ücretsiz test yapıyor. Fakat Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onaylı özel kurumlardan da hizmet alabilirsiniz. 2023 güncel fiyatlarına göre binanıza deprem dayanıklılık testi yaptırmak isterseniz 15.000 TL’yi gözden çıkarmalısınız.

Testi yürütecek firmayı seçerken nelere dikkat etmeliyim?

• Belediyenin ücretsiz testleri sonucunda daha detaylı bir araştırmaya yönlendirildiyseniz ya da başından beri özel bir kurumla bu süreci yürütmek isterseniz dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayını alan yerlere başvurun. Bu yerler bakanlık sitesinde mevcut.
• İlgili firmanın daha önce yaptığı incelemelerin tutarlılığını kontrol edin.
• İncelemede görev alacak mühendis ve mimar gibi yetkililerin deneyimlerini öğrenin.
• Zeminin de detaylıca incelenip incelenmeyeceğini teyit edin.
• Testin yapılacağı laboratuvarın yetkinliğini sorgulayın.

Firmayı seçtim, peki şimdi deprem dayanıklılık testi süreci nasıl ilerleyecek?

Karar kıldığınız firmaya başvuru için birtakım evraklar iletmeniz gerekli. Bu evraklar:

• Tapu fotokopisi
• Kimlik fotokopisi
• Başvuru dilekçesi
• Binaya ait statik ve mimari projeler
• Zemin etüt raporu

Bu evrakları iletmenizin ardından uzmanlar adresinize gelerek binanızın konumlandığı alan için bir zemin etüdü hazırlıyorlar.

Ardından evinizin rölevesini oluşturuyor ve kolon, kiriş, duvar gibi akşamlardan karot numunesi alıyorlar.

Binanızın daha önceki deprem gibi doğal afetlerde yıpranıp yıpranmadığını tespit etmek için röntgen cihazıyla duvarların içindeki donatıları kontrol ediyorlar.

Binanın analizleri tamamlandıktan sonra yapının iskeletinin olası bir depremde nasıl tepki vereceği 3 boyutlu simülatörlerle tespit edilir. Elde edilen verilerle deprem dayanıklılık raporu oluşturuluyor.

Deprem dayanıklılık rapor kaç günde çıkıyor?

Raporun elinize ulaşması 20 günü buluyor.

Evimin sağlamlığı neye göre analiz ediliyor?

Binanızın genel yapısı, zemini, fay hattı geçip geçmediği inceleniyor ve karot adı verilen numune parça alınarak araştırılıyor. Adım adım aşamalarsa şu şekilde.

• Binanızın demir ve donatı sistemlerinin analizi için bina yüzeyinden sıyırma yapılıp donatıların demir dizimine ve demirlerin paslanıp paslanmadığına bakılır.
• Bu demirlerin ayrıca çapları, adetleri ve sıklıklarıyla nervürlü olup olmadıkları bir röntgen aletiyle incelenir.
• Özellikle zemin araştırması büyük önem taşıdığı için zeminin cinsinin belirlenmesi için bahçenize sondaj çalışması yapılarak numune alınması gerekli.
  • A grubu yani nitelikli zemin üzerine kurulan evler kayalık ve sıkı çakıllık alanlar.
  • B grubu zeminse kayaç ve sıkı kumlardan oluşuyor.
  • C grubu zemin orta sıklıktaki kum alanlar iken D grubunu dolgu, çamur, balçık ve bataklık gibi sulu zeminler oluşturuyor.
• Binanızın en alt katından 4, diğer katlarından 3 tane karot alınır.

Karot alınması ne demek?

Karot binaya yapılan bir tür otopsi gibidir. Evinizin çeşitli katlarından, duvar ve kolonlarından alınan bulguların laboratuvarında incelenmesi gereklidir. Donanımlı bir firmayı yetkilendirdiğiniz takdirde bu karot alımını binanın mevcut durumuna zarar vermeyecek şekilde yürütecektir.

Önemli: Karot alınma işlemi sırasında bina iskeletindeki demir aksamlara zarar verilmesi riskini de göze almanızda fayda var. 

Evim risk altındaysa ne olacak?

Evde yapılan denetleme verileri üç boyutlu bir simülasyona aktarılır. Evinizin hasarlı olup olmadığı, deprem durumunda nasıl tepki vereceği ve hasarlıysa ne tür önlemlerin alınması gerektiğine dair bir rapor hazırlanır. Eviniz risk taşıyorsa depreme karşı binayı güçlendirme çalışması başlatabilir ya da binayı tahliye edebilirsiniz. Deprem testiyle beraber Zorunlu Deprem Sigortası ile evinizi güvence altına almanızda olası bir afet durumunda sizi ve sevdiklerinizi maddi olarak koruma altına alacaktır.

Siz de evinizi zorunlu deprem sigortasıyla güvence altına almak istiyorsanız Enuygun sigorta aracılığıyla DASK poliçenizi seçebilirsiniz.