Yatırım yapmak isteyen kişilerin birçoğu gayrimenkul satın almayı tercih eder. Bu kişiler, gayrimenkullerini alış süresinden sonraki 5 yıl içerisinde satmak isterlerse Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 80.maddesine göre gayrimenkullerindeki değer artışına göre vergi ödemeleri gerekir. Söz konusu değer artış kazancı vergisi yıllık gelir vergisi ile birlikte ödenmektedir. Bu vergi Gayrimenkul Değer Artış Vergisi ismiyle adlandırılıyor.
Hazırladığımız içerikte bu vergi türünün içeriğiyle ve nasıl hesaplandığıyla ilgili önemli bilgilere yer verdik.
Yatırım yapmak amacıyla satın alınan gayrimenkullerin tapuya sicil tarihinden sonraki ilk 5 yıl içerisinde satılmak istenmesi durumunda ödenmesi gereken vergi Gayrimenkul Değer Artış Vergisi ismiyle adlandırılıyor. Bu verginin hesaplanması için satın alma işleminin yapıldığı aydan bir önceki ayın Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ile satış işleminin yapıldığı aydan bir önceki ayın Yİ-ÜFE değerlerini öğrenmek gerekiyor.
Bazı durumlarda gayrimenkul sahipleri bu vergiyi ödemekten muaf oluyor. Sıradaki bölümümüzde gayrimenkul sahiplerinin hangi durumlarda gayrimenkullerini satarken bu vergi türünden muaf olduklarını inceleyelim.
Gayrimenkul Değer Artış Vergisi’nden muaf olma şartları;
-Eğer gayrimenkul sizin için başka biri tarafından satın alındıysa yani bağış olarak nitelendirilebilirse ya da,
-Söz konusu gayrimenkule miras yoluyla sahip olduysanız da bu vergiden muaf olursunuz. Çünkü her iki durumda da gayrimenkule kendi paranızla sahip olmadığınız için yaşanan artış sizin yatırım yaptığınız tutar üzerinde bir artış olmayacaktır. Bu nedenle de miras ve bağış yoluyla elde ettiğiniz gayrimenkullerde Değer Artış Vergisi ödemenize gerek olmaz.
Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 81. maddesinin son fıkrasında, mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedelinin, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edileceği ve endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının %10 veya üzerinde olması gerektiği yönünde hükümlere yer verilmiştir. Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298. maddesinde Üretici Fiyat Genel Endeksi (ÜFE) ibaresi yer almakta olup, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nda ise, muhtelif mevzuatta Üretici Fiyat Endeksine (ÜFE) yapılmış olan atıfların, Türkiye İstatistik Kurumunca hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE) yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.
2015 yılı 1 Ekim’de 200.000 TL’ye satın alınan bir evin 2018 yılında 1 Eylül ayında 400.000 TL’ye satıldığını farz edelim. Böyle bir durumda Gayrimenkul Değer Artış Vergisi’ni hesaplamak için 2015 yılı eylül ayı ve 2018 yılı ağustos ayı Yİ-ÜFE değerlerine ihtiyacımız var.
Eylül 2015 Yİ-ÜFE: 254,25
Ağustos 2018 Yİ-ÜFE: 396,62
Gayrimenkulün iktisap tarihinden önceki ay olan Eylül 2015 döneminde Yİ-ÜFE 254,25; elden çıkarıldığı aydan önceki ay olan Ağustos 2018 döneminde Yİ-ÜFE 396,62 olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda endeksleme oranının ilgili dönemde %10’un üzerinde [(396,62 – 254,25) /254,25] = % 56 artmış olduğu görülmektedir.
Dolayısıyla elden çıkarılan gayrimenkulün endekslenmiş maliyet bedeli; 200.000 TL x (396,62 / 254,25) = 311.992 olarak dikkate alınacaktır.
Buna göre mükellef, satmış olduğu gayrimenkulden dolayı (400.000 – 311.992 =) 88.008 TL tutarında istisna öncesi değer artışı kazancı elde etmiş olacaktır
2018 yılı için istisna gayrimenkul değer artış istisna bedeli 12.000 TL.
88.008-12.000 = 76.008 TL vergiye tabi tutulacak tutar.
Sonrasında hesaplama için 2018 yılı gelir vergi dilimlerine bakılır.
2018 yılı gelir vergi dilimleri şöyle;
14.800 Tl’ye kadar %15
34.000 TL’nin 14.800 TL’si için 2.220 TL, fazlası için: %20
80.000 TL’nin 34.000 TL’si için 6.060 TL, fazlası: %27
80.000 TL’den fazlasının 80.000 TL’si için 18.480 TL, fazlası: %35
Vergi dilimlerine göre hesaplama şöyle olacak:
76.008-34.000 = 42.008
42.008.%27 = 11.342 TL
11.342 + 6.060 = 17.402
Bu işlemlere göre ödenmesi gereken Gayrimenkul Değer Artış Vergisi tutarı 17.402 TL.
Bu vergiyi ödemesi gerekenler ödemeleri gereken tutarı aynı yıl mart ve temmuz aylarında iki taksit şeklinde ödeyebilir.
Siz de yatırım amaçlı ya da yaşam alanı olarak aldığınız evlerinizi deprem ve depremin sebep olabileceği zararlara karşı korumak için Zorunlu Deprem sigortanızı ve sadece deprem değil, yangın, hırsızlık, su basması gibi pek çok riske karşı korumak için de Konut sigortanızı Enuygun üzerinden yaptırabilirsiniz.