Bireysel emeklilik sistemi ya da kısaltılmış ismiyle BES, çok merak edilen ve hakkında sıkça soru sorulan bir sistemdir. Ürünle ilgili bu kadar çok soru olmasının nedeni sistemin işverenler tarafından yaptırılması zorunluluğudur. İşverenlere, işe yeni başlayan personeli için BES yaptırılması zorunluluğu 1 Ocak 2017 tarihi itibarıyla gelmiştir. Çalışanların sonrasında sistemden çıkmak istemeleri de “BES nasıl iptal edilir?” sorusunun popüler olmasına sebep olan bir durum.
Bugün hazırladığımız içerikte bu sorunun cevabını birlikte ele alacağız. Ama dilerseniz önce çok fazla fikri olmayanlar için BES hakkında bilinmesi gerekenlerden başlayalım.
-Bireysel emeklilik, emekli olduğunuzda daha rahat bir hayat yaşamanız için, çalışırken birikim yapmanızı sağlayan bir sistem. Bireysel emeklilik sistemine her yaştan, (18 yaş altı da dahil) her kesimden ve meslekten kişiler dahil olabilmekte. Bununla birlikte BES, 45 yaş altındaki kamu ve özel sektör çalışanlarının bireysel olarak ayrıca bu sisteme dahil olup olmamasına bakılmaksızın işvereni tarafından ayrıca dahil edildiği bir sistem. İşveren tarafından sisteme dahil edilmeye Otomatik Katılımlı BES denmekte.
-Sistem kapsamında her ay BES’li çalışanın maaşının %3’ü kesiliyor ve bu tutar üzerine 2023 yılıyla birlikte %30 devlet katkısı ekleniyor. Sistemdeki devlet teşviki yalnızca bunla kısıtlı değil.
-Bireysel olarak sisteme dahil olacak iseniz istediğiniz tutarda ve istediğiniz adette farklı bireysel emekliliğe sahip olabilirsiniz. Otomatik katılımlı yani işvereniniz tarafından dahil edildiğiniz BES için de dilerseniz ödeyeceğiniz miktarı kendiniz belirleyebilirsiniz. Yani ileride daha fazla birikim yapmış olmak için %3’lük kesinti oranını gelecek planlarınıza göre yükseltebilirsiniz.
-Otomatik katılımlı BES için katkı payı ödemeleri maaş ödemesinin olduğu günden sonraki iş gününde emeklilik şirketine işveren tarafından aktarılır.
-Katkı payı ödemelerine bazen giderleriniz çok olursa ara vermeyi talep etmeniz mümkün. Talebinizin ardından azami 3 aylık süre için ara verebilirsiniz. Dilerseniz süre bitiminde yeniden ara talep edebilirsiniz.
-Halihazırda BES’i olan kişiler de yeni bir işe başladıklarında zorunlu BES kapsamında yeniden sisteme dahil olacak. Bu durumdaki kişiler dilerlerse refah düzeyi daha yüksek bir emeklilik için iki BES’i aynı anda ödeyebilirler ya da zorunlu BES’ten çıkış yapabilirler.
-Sistemde 10 yıl bulunan ve 56 yaşını dolduran kişiler emeklilik hakkı kazanır.
-BES uzun vadeli bir tasarruf aracıdır. Emekliliğinizde düşebilecek gelirinizi takviye etmek amacı ile var olan bu sistemde birikimlerinizi uzun vadeli düşünmenizi ve kısa vadede toplu para ihtiyaçlarınız için kullanmamanızı tavsiye etsek de sistemden ayrılmak oldukça kolay
Konuyla ilgili en önemli bilgiler bunlar. Şimdi geldik içeriğimizin asıl konusunu oluşturan kısma. Yani BES’in iptal edilmesine.
Bahsettiğimiz gibi BES aslında emeklilik dönemi düşünüldüğünde oldukça mantıklı bir yatırım. Yani bugünden yarınlarda refah seviyesi daha yüksek bir hayat için birikim yapmanızı sağlıyor. Ama eğer gideriniz çoksa ve henüz gelecek için birikim yapabilecek bir durumda değilseniz zorunlu BES’ten ayrılmak istemeniz çok normal
Bireysel Emeklilik Sistemi’nden çıkmak için hangi kurumla çalışırsanız çalışın izleyebileceğiniz birkaç adım var.
-Müşterisi olduğunuz sigorta şirketi ya da bankanın BES birimleri ile görüşerek talebinizden bahsedebilirsiniz.
-Söz konusu kurumun çağrı merkezi aracılığıyla iptal isteğinizle ilgili destek alabilirsiniz.
-Çalıştığınız yerin internet sitesinden BES iptal formu doldurabilirsiniz.
İzleyebileceğiniz yollar aslında işte bu kadar. Ama dilerseniz kurumlar özelinde danışabileceğiniz iletişim bilgilerinden de bahsedelim.
-Garanti Bankası mobil uygulamasında Bireysel Emeklilik sistemi menüsüne girin ve sözleşmeden ayrıl seçeneğine tıklayın.
-Ya da Garanti BBVA Emeklilik Çağrı Merkezi numarası 444 0 336’yı arayın ve talebinizi dile getirin.
Önemli not: Garanti Bankası BES kapsamında ilk iki ödemeyi başlangıç olarak kabul eder. Bu süreçte sistemden çıkmak istediğinize karar verirseniz ödediğiniz tüm parayı geri alabilirsiniz.
-İnternet bankacılığı ve mobil uygulama üzerinden BES ile ilgili bölüme girip talebinizi dile getirebilirsiniz.
-Ziraat Bankası Emeklilik Çağrı Merkezi numarası 0850 222 97 00’ı arayarak talebinizle ilgili destek alabilirsiniz.
-0850 222 0 400 numaralı çağrı merkezini arayarak talebinizi sesli yanıt sistemiyle iletebilirsiniz.
- Avivasa Emeklilik Çağrı Merkezi’ne ait 444 11 11 numarasını arayın ve görüştüğünüz çalışana talebinizden bahsedin.
-0850 724 55 00 numarasını arayarak Anadolu Hayat Emeklilik Çağrı Merkezi’nden yetkiliyle irtibata geçin ve kimlik bilgilerinizi aktararak iptal etme isteğinizden söz edin.
-0850 222 0 448 numarası aracılığıyla BES iptal talebinizi oluşturabilirsiniz.
-0850 800 44 00 numarası Halk Emeklilik Cayma İşlemleri Çağrı Merkezi numarası. Bu numarayı arayıp iptal talebinizi sesli yanıt sistemiyle paylaşarak sistemden çıkış yapabilirsiniz.
-444 25 25 Akbank’ın çağrı merkezi numarası. Bu numarayı arayarak katılımınızı iptal edebilirsiniz.
-Bir diğer yol da size en yakın Akbank şubesine giderek oradaki görevli kişiye BES’ten çıkmak istediğinizi söylemek. Sonrasında talebiniz 14 gün içinde değerlendirilecek ve paranız hesabınıza yatırılacak.
-BES’i sisteme katılmanız üzerinden 60 gün geçmeden önce iptal ederseniz hiçbir kesinti olmadan paranızı geri alabilirsiniz.
-BES iptalinde kişinin birikimlerinin tamamı baz alınır.
- Sistemde 10 yılını doldurmamış kişilerin getirisi üzerinden %15,
- 10 yılını doldursa dahi emekliliğe hak kazanamamış kişilerdense %10 stopaj kesintisi yapılıyor.
-BES katılımcısı emekli olmaya hak kazanmadan vefat ederse de birikimlerin %25’i muaf tutuluyor ve kalan tutar üzerinden %5 kesinti yapılıyor.
Giriş aidatı kesintisi
-Giriş aidatı BES’e giriş yapılan dönemde brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan aidattır. Girişte bir kısmı alınan giriş aidatının bir kısmı da sonradan ödenebilir.
Sisteme girişte alınan %10’luk kısım ve ertelenmiş kısmın toplamı;
-BES 3 yıldan önce iptal edilirse brüt asgari ücretin %75’ini,
-3 ile 6 yıl arasında iptal edilirse %50’sini,
-6 ile 10 yıl arasında iptal edilirse %25’i geçemez.
-10 yıl sistemde kalanlardan giriş aidatı kesintisi yapılmaz.
Devlet katkısı kesintisi
%30 devlet katkısının sistemden ayrılma durumunda ne kadar kesileceği sistemde kalma süresine bağlı olarak değişir.
-3 yıl ve 3 yıldan az kalanlardan devlet katkısının tamamı kesilir.
-3 ile 6 yıl arasında kalanlardan katkının %85’i kesilir.
-6 ile 10 yıl arasında kalanlardan katkının %65’i kesilir.
BES iptal formu doldurulduktan sonra faks ya da posta ile ilgili kuruma gönderilmeli. 20 gün sonra kesintiler yapıldıktan sonra kalan para kişinin belirttiği hesaba yatırılır.